Ao redor de 50 países no mundo son os que, a día de hoxe, están a vacinar á súa poboación contra o temido covid19. Entre eles, España, que dentro da órbita da Unión Europea, iniciou a súa campaña de vacinación hai 3 semanas.
O obxectivo do ministro de Sanidade, Salvador Illa, é que o 70% da poboación española estea vacinada para antes de que finalice o verán. Ao ser preguntado polos medios en rolda de prensa, o titular de Sanidade e candidato á Generalitat de Cataluña sinalaba a vacinación de 20 millóns de españois no horizonte de maio-xuño.
Con todo, non son poucas as voces que consideran esta declaración como un brinde ao sol, carente de realismo. Expertos como Amós García Rojas, presidente da Asociación Española de Vacunoloxía, sinalaba: “poñer horizontes temporais, cando hai variables que uno non controla, paréceme bastante difícil.”
Sen dúbida, o ritmo de vacinación debe mellorar substancialmente, se pretendemos lograr alcanzar o obxectivo marcado polo ministerio. É necesario multiplicar por 19 o establecido na primeira semana. Se continuamos co mesmo, serían necesarios 5 anos para alcanzar as expectativas creadas polo Goberno.
Outro problema que xorde é o da loxística, actualmente insuficiente. Recibindo 350.000 dose por semana, chegariamos á última semana de xuño con 8.750.000 doses recibidas.
Por se isto fose pouco, nesta semana en curso, Pfizer anunciou que non poderá mandar a cantidade de vacinas estipulada debido a axustes na planta de produción. Redacción Médica confirmaba que chegarán un 44% menos das previstas. Isto é debido á intención de aumentar a súa capacidade de produción. De ser estritamente certo e non prorrogarse a espera ad infinitum, estariamos ante un mal menor. De momento o único seguro, é a retardación loxística.
Esta semana cúmprese a terceira desde a primeira dose fornecida. Atopámonos co obxectivo prioritario de completar os ciclos de vacinación, é dicir, poñer as segundas doses aos inicialmente vacinados. De non logralo, estariamos a tirar ao lixo as primeiras doses.
Pero por que esta terceira semana ten este obxectivo tan definido?
A EMA (Axencia Europea do Medicamento) considera como ideal o tempo de 21 días para fornecer a segunda dose. Ademais de desaconsellar o seu atraso en máis de 42, onde perdería eficacia. Tratándose dunha pandemia global, na que os prazos e tempos aprémannos con repercusións xa non só sanitarias senón tamén económicas, sociais, etc, o fornecer as 2 doses en tempo e forma, antóllanse claves. Faise necesario un rigor e control exhaustivo na subministración.
Actualmente están aprobadas as vacinas de Pfizer e Moderna. Ambas necesitan de 2 dose para completar o ciclo de vacinación, pero mentres a primeira necesita para a súa conservación unha temperatura de -70◦ C, a segunda bastaría con -20◦ C. Ou o que é o mesmo, mentres a vacina de Pfizer necesita duns sistemas de frío especiais, a de Moderna conseguiríao cun conxelador convencional. En canto ao tempo entre dose, en Pfizer é de 21 días e en Moderna de 28. Con todo, prevese que España recibise unicamente 600.000 dose de Moderna para finais de febreiro, cantidade claramente testemuñal. Segundo o Ministerio de Sanidade haberá que esperar ao mes de abril para que a produción desta empresa poida marcar diferenza no ritmo de vacinación.
As fluctuaciones nos pedidos poden afectar a toda a Unión Europea. A pesar diso, o ente supranacional ha feito unha aposta clara pola vacinación de todos os seus cidadáns. A Comisaria Europea de Saúde, Stella Kyriakides, apuntaba: “os nosos esforzos non cesarán ata que haxa vacinas dispoñibles para todo o mundo na Unión Europea”. Á vez que instaba os gobernos a poñer ao choio na ardua tarefa.
As cartas están sobre a mesa, toca remangarse e traballar. Goberno e comunidades autónomas deben realizar un esforzo ímprobo e sen parangón en aras de conseguir o obxectivo marcado. De momento, as expectativas non son nada halagüeñas. E menos aínda vendo os ritmos, retardacións e diferentes “tempos” marcados para a consolidación ben da segunda vacina aprobada, ou das futuras (a día de hoxe en proceso).
Á sociedade española está a custarlle entender como non se está vacinando de forma masiva. Por suposto con todas as medidas de seguridade e garantías sanitarias, pero sacando á rúa a todos, e recalco, TODOS, os profesionais con formación sanitaria que hai neste país. Desde profesionais de farmacia a sanitarios xubilados pasando por médicos militares, profesionais de enfermería do sector privado e un longo etcétera de xente con formación a tal fin. A situación é de tal gravidade que haberá que facer o encaixe legal pertinente. A previsión debeu ter en conta todos estes parámetros e atoparse xa, solucionados, pero non foi así. Urxe unha solución inmediata. A vacina é a esperanza á que se está agarrando o mundo para poñer freo á crise sanitaria, pero tamén económica. Os problemas que xeran a ineficacia son devastadores e as palabras e promesas que o tempo converte en mentira dos nosos representantes políticos, non fan senón aumentar a rabia do pobo. É hora de actuar, todos xuntos e sen máis dilación. Xogámonos chegar a tempo ao futuro, e que este exista.
POR: ALEJANDRO LUÍS OTERO JAMARDO